Powstanie Warszawskie
Warszawa, znana przed wojną jako Paryż Północy, była dynamicznym i pięknym miastem, które w 1939 roku miało 1,289,000 mieszkańców, z czego około 32% stanowili Żydzi.
1 września 1939 roku, Niemcy hitlerowskie napadły na Polskę, rozpoczynając II wojnę światową. Niedługo potem, 17 września, Polska została zaatakowana ze wschodu przez Związek Radziecki. Po trzech tygodniach oporu, 27 września, Niemcy zajęli Warszawę, co zapoczątkowało sześć lat brutalnej okupacji.
Jesienią 1939 roku Niemcy zaczęli systematyczną eksterminację ludności Warszawy, skupiając się na inteligencji. Gestapo aresztowało wielu przedstawicieli inteligencji, korzystając z wcześniej przygotowanych list.
Aresztowanych umieszczano w więzieniach, wysyłano do obozów koncentracyjnych lub mordowano, m.in. w Palmirach. Od 1942 roku nasiliły się łapanki uliczne, wywożenia do obozów i na przymusowe roboty do Rzeszy, oraz masowe egzekucje. Liczba mieszkańców stolicy gwałtownie malała.
W październiku 1940 roku Niemcy utworzyli getto, otaczając murem część Śródmieścia, gdzie zamknęli Żydów z Warszawy i okolic. Żydzi w getcie byli poddani bezlitosnej eksterminacji.
W kwietniu 1943 roku doszło do ostatecznej likwidacji getta, co doprowadziło do powstania w getcie warszawskim, które trwało od 18 kwietnia do 8 maja 1943 roku. Kilkuset bojowców żydowskich stawiło opór, ale po upadku powstania teren getta został całkowicie zrównany z ziemią. W czasie istnienia getta zamordowano lub wywieziono do obozów 370,000 polskich Żydów.
Już po kapitulacji Warszawy we wrześniu 1939 roku zaczęły się formować struktury ruchu oporu. Polska, nie podpisawszy aktu kapitulacji, utworzyła rząd na emigracji, a polskie siły zbrojne walczyły na zachodzie.
W kraju działały podziemne organizacje zbrojne, takie jak POZ i ZWZ, przekształcone w 1942 roku w Armię Krajową (AK), podporządkowaną rządowi emigracyjnemu w Londynie.
Powstanie
Warszawskie
1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 wybuchło Powstanie Warszawskie. Do walki stanęło około 50,000 powstańców Armii Krajowej, ale byli oni słabo uzbrojeni. Niemiecki przeciwnik, liczący około 50,000 żołnierzy, miał miażdżącą przewagę w uzbrojeniu, w tym czołgi, samoloty, pociągi pancerne, artylerię i miotacze min.
Walka i kapitulacja
Walki toczyły się w różnych dzielnicach Warszawy, zaczynając od Pragi, poprzez Wolę, Ochotę, Stare Miasto, Powiśle, Czerniaków, Mokotów, aż po Żoliborz.
Niemcy, mając ogromną przewagę, systematycznie niszczyli dzielnice, mordując ludność cywilną i niszcząc budynki. Ostatecznie, 2 października 1944 roku, podpisano akt kapitulacji Powstania. Oddziały powstańcze, przekształcone 20 września 1944 roku w Warszawski Korpus Armii Krajowej, po złożeniu broni trafiły do niewoli.
Straty i zniszczenia
Powstanie Warszawskie, największy zryw wolnościowy II wojny światowej, trwało 63 dni. W jego trakcie zginęło około 16,000 powstańców i 150,000 cywilów.
Niemieckie straty wyniosły około 26,000 zabitych, rannych i zaginionych. Po kapitulacji, na osobisty rozkaz Hitlera, miasto było systematycznie niszczone i rabowane. 17 stycznia 1945 roku, Warszawa została „wyzwolona” przez Armię Czerwoną i Ludowe Wojsko Polskie, ale była już wtedy zrujnowana i opustoszała.
1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 wybuchło Powstanie Warszawskie. Do walki stanęło około 50,000 powstańców Armii Krajowej, ale byli oni słabo uzbrojeni. Niemiecki przeciwnik, liczący około 50,000 żołnierzy, miał miażdżącą przewagę w uzbrojeniu, w tym czołgi, samoloty, pociągi pancerne, artylerię i miotacze min.
Walki toczyły się w różnych dzielnicach Warszawy, zaczynając od Pragi, poprzez Wolę, Ochotę, Stare Miasto, Powiśle, Czerniaków, Mokotów, aż po Żoliborz.
Niemcy, mając ogromną przewagę, systematycznie niszczyli dzielnice, mordując ludność cywilną i niszcząc budynki. Ostatecznie, 2 października 1944 roku, podpisano akt kapitulacji Powstania. Oddziały powstańcze, przekształcone 20 września 1944 roku w Warszawski Korpus Armii Krajowej, po złożeniu broni trafiły do niewoli.
Powstanie Warszawskie, największy zryw wolnościowy II wojny światowej, trwało 63 dni. W jego trakcie zginęło około 16,000 powstańców i 150,000 cywilów.
Niemieckie straty wyniosły około 26,000 zabitych, rannych i zaginionych. Po kapitulacji, na osobisty rozkaz Hitlera, miasto było systematycznie niszczone i rabowane. 17 stycznia 1945 roku, Warszawa została „wyzwolona” przez Armię Czerwoną i Ludowe Wojsko Polskie, ale była już wtedy zrujnowana i opustoszała.
Warszawa
po Powstaniu
W czasie okupacji hitlerowskiej Warszawa straciła około 850,000 mieszkańców, w tym 170,000 w czasie Powstania.
Dla porównania, straty Francji w II wojnie światowej wyniosły 810,000 osób, a Wielkiej Brytanii 388,000. Polska straciła 6,850,000 osób w trakcie całej wojny, wliczając zarówno wojsko, jak i ludność cywilną.
oś czasu
W czasie okupacji hitlerowskiej Warszawa straciła około 850,000 mieszkańców, w tym 170,000 w czasie Powstania.
Dla porównania, straty Francji w II wojnie światowej wyniosły 810,000 osób, a Wielkiej Brytanii 388,000. Polska straciła 6,850,000 osób w trakcie całej wojny, wliczając zarówno wojsko, jak i ludność cywilną.